آشنایی با هویت تشکیلاتی (هویت سازمانی)

مفهوم هویت تشکیلاتی چیست ؟

    هویت تشکیلاتی ، یعنی اعضای تشکیلات دانش آموزی بایستی ماهیت و ویژگیها و نمادهای کار تشکیلاتی را بدانند و به آن اعتقاد داشته باشند .

وقتی می توان گفت که یک پیشتاز یا فرزانه دارای هویت تشکیلاتی می باشد که :

1-       مواد و مفاد تعلیمات عمومی و تشکیلاتی مرحله ای را که در آن قرار دارد ، از حفظ باشد .

2-       معنی و مفهوم مواد تعلیماتی را بداند و به آن معتقد باشد .

3-     التزام عملی به جزء  جزء  مواد تعلیماتی عمومی داشته باشد و دائم در تلاش تحقق معانی و مفاهیم مواد و مفاد آن در جسم و روح خود باشد و با تمام وجود در بکار بستن آن دستورات در زندگی روزمره سعی نماید .

    تشکیلات دانش آموزی پیشتازان و فرزانگان علاوه بر برخورداری از اصول و مبانی مشترک با سایر تشکلها ، دارای ویژگی خاص یعنی هویت  تشکیلاتی می باشد .

    ویژگی ای که نه تنها بر اساس رسالت تربیتی و اهداف بلند مدت مندرج در اساسنامه سازمان ، شکل می گیرد ، بلکه حقیقت و جوهرة این ویژگی و روحیه سازمانی و تشکیلاتی دقیقاً در راستای ایجاد نظم ، انسجام ، اتحاد و وحدت رویه بین اعضاء می باشد .

    بر طبق قول ، سوگند ، شعار و منش های سازمانی ، رفتارهای جامعه پسند نظیر همدلی ، همفکری ، همیاری ، کمک به دیگران و نوع دوستی و ... با افزایش سن در دوران تحصیل ، آشکارتر شده و در مقابل از میزان رفتارهای غیر مجاز نظیر پرخاشگری و ...  به تدریج کاسته می شود .

    از اینرو انجام فعالیتهای اجتماعی و گروهی اعضای تشکیلات دانش آموزی پیشتازان و فرزانگان موجب تقویت (حضور در جمع) و (ارتباط با جمع )  می شود و آنان را به سمت اجتماعی شدن هدایت می کند .

 

هویت تشکیلاتی شامل:  تشریح آرم – سوگند پرچم – سرود  تشکیلاتی – سرود جمهوری اسلامی – روش – علامت – شعار – منش – سلام دادن – دست دادن – لباس فرم و کارت شناسایی می باشد .

 

معرفی و تشریح آرم تشکیلات پیشتازان و فرزانگان :

    ماهیت نمادین فطری در طراحی ایرانی که با حرمت تصویر انسان و سایر تصاویر طبیعی همراه است ، نقش و نگار ایرانی را از جدیت و دقتی برخوردار ساخته که در فرهنگ غربی ناشناخته است . همه هنرهای ایران با یکدیگر ارتباط نزدیک و متقابلی دارند و همگی فرهنگ مشترکی را بیان می کنند . این ترکیبات هنری پس از ورود اسلام به ایران پیچیده ترین و در عین حال باشکوه ترین ترکیبات عصر اسلامی را بر اساس مضامین آشنا و سنتی ساختند ، همچون نقوش برگ و گل  به اقسام گوناگون که از قرنها پیش نماد باروری ، نعمت و معنویت روحانی بوده است . با عنایت به موارد فوق و با توجه به مجوز سازمان دانش آموزی  مبنی بر استفاده از آرم سازمان با اضافاتی جدید جهت کاربردهای سازمانی ، آرم تشکیلات پیشتازان و فرزانگان از دو قسمت کلی ، 1- نماد گل یا آرم سازمان  2- موج   طراحی و تشکیل گردیده است که در ذیل به جزئیات بیشتر آن اشاره می شود :

 

 

 

 

1- نماد گل یا آرم سازمان که به عنوان هویت سازمانی تشکیلات در نظر گرفته شده است ، ضمن اینکه بیانگر وابستگی تشکیلات به سازمان دانش آموزی بوده ، دارای مفهوم خاص نیز می باشد .

    طرح آرم سازمان دانش آموزی گُلی است ، دارای ساختار تزئینی – سنتی – ایرانی بوده و برگرفته از کاشیکاریهای عهد سلجوقی در مساجد می باشد و نمادی از طراوت ، جوانی ، رویش ، زیبایی ، دوستی و کمال است و از لحاظ ویژگیها و ارزشهای هنری و مذهبی ، نگاهی اسلامی و ایرانی دارد .

 

 آرم سازمان از پنج ویژگی زیر برخوردار می باشد :

الف) منشاء : قرار گرفتن مبداء و منشاء آرم از یک نقطه ، نماد آن است که سازمان از اصول و مبانی پایدار و ثابت الهی سرچشمه گرفته است .

 

 

ب) گلبرگهای دو بخش راست و چپ آرم ، نوعی حالت پشتیبانی از گلبرگهای میانی و نیروبخشی به آن را القاء    می کند  که نمادی  از بستری برای حمایت از رشد و شکوفایی و رسیدن به کمال می باشد .

 

ج) قلم در میان گلبرگها معرف دانش آموزی بودن وظایف و مأموریتهای سازمان می باشد .

 

 

 د) دوازده بخشی بودن آرم ، نشانه ای از دوازده منش اصلی سازمان و تشکیلات است و نشانه ای از کار گروهی و حمایت از فعالیت تشکلهای دانش آموزی است .

 

 

 ه) رنگ سبز گل ، نشانه ای از اسلام و پرچم مقدس جمهوری اسلامی ایران می باشد و به علت ویژگیهای بصری و مفهومی ، نمادی از رشد ، پویایی ، آرامش ، تعادل و حرکت بسوی کمال را بیان می کند .

 

 

2- موج :

شکل موج (قوس سینوسی) به معنای حرکت و تکاپو است که باعث آرامش روح و روان می شود . حرکت موج ضمن القای هماهنگی نشان دهندة آب است که به عنوان نعمت خداوندی و سنبل رشد و حرکت بوده و موسیقی واری آن موجب شادابی و آرامش روح و روان می شود .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بافت موج : بافت موج که نشان دهنده طناب است ، اشاره ای می باشد به یکی از وسائل اصلی کارهای عملی تشکیلات ، شکل طناب ضمن بیان این مطلب که تشکیلات صرفاً آموزش تئوری نیست و کارهای عملی جزء لاینفک آن می باشد ، بیانگر روح همکاری و همبستگی و اتحاد اعضای تشکیلات است و مواج بودن طناب بیانگر پویایی اعضاء می باشد .

رنگ آبی آسمانی موج  هم یادآور کمال و آرامش روحی است که در ترکیب با رنگ سبز آرامش و سبکبالی را القاء می نماید .

 

 

 

 

 

 

سوگند :

سوگند ( قول ) پیشتازان و فرزانگان  شایسته (دورة ابتدایی)

بسم ا... الرحمن الرحیم

من + که یک پیشتاز / فرزانة شایسته هستم + قول می دهم که + به اندازة توانایی ام +

* دستور های الهی را + انجام دهم ،

* صادقانه رفتار کنم ،

* و پیرو + قوانین دسته + و رسد باشم . صلوات

 

سوگند ( قول ) پیشتازان و فرزانگان  جوینده (دورة راهنمایی)

بسم ا... الرحمن الرحیم

من در پیشگاه الهی+ عهد و پیمان می بندم + که به اندازه توانایی ام +

وظیفه ام را نسبت به دستورهای الهی + انجام داده + و مقررات و اصول تشکیلات دانش آموزی را +  که برگرفته از نظام مقدس جمهوری اسلامی است + رعایت نمایم .

همیشه در حفظ و سرافرازی میهنم + که خونبهای شهدای عزیز است + تلاش کنم .

تن خود را توانا + خِرد خود را بیدار + و روان خود را پاک نگه دارم . صلوات

سوگند پیشتازان و فرزانگان  سیار (دورة متوسطه)

بسم ا... الرحمن الرحیم

من در پیشگاه الهی+ عهد و پیمان می بندم + که به اندازه توانایی ام +

وظیفه ام را نسبت به دستورهای الهی + انجام داده + و مقررات و اصول تشکیلات دانش آموزی را +  که برگرفته از نظام مقدس جمهوری اسلامی است + رعایت نمایم .

همیشه با همدلی ، همفکری و همکاری + در جهت حفظ و آبادانی میهن سرافرازم + تلاش نمایم .

تن خود را توانا + خرد خود را بیدار + و روان خود را پاک نگه دارم . ( صلوات ) .

 

 

شعار

    *شعار کلی اعضای پیشتازان و فرزانگان شایسته ( دوره ابتدایی ) با تأکید بر هم دلی ، هم فکری و همکاری افراد در گروه و دسته و تیم ، (کوشش کن ) می باشد . بنا براین شایسته است تا اعضاء با تلاش و کوشش به اهداف مورد نظر برسند .

  * شعار کلی اعضای پیشتازان و فرزانگان جوینده ( دورة راهنمایی ) (( آماده باش )) برای هم دلی  ، هم فکری و همکاری می باشد . پیشتازان و فرزانگان همیشه آماده انجام کارهای مفید و تلاش برای پیشرفت و ترقی می باشند .

   * شعار کلی پیشتازان و فرزانگان سیار عبارتند از (همدلی ، همفکری ، همکاری)

که در دورة متوسطه پیشوند (خدمت کن ) به آن اضافه می شود ( خدمت کن از طریق هم دلی ، هم فکری ، همکاری  ) .

 

روش

روش پیشتازان و فرزانگان شایسته ( دورة ابتدایی )

روش پیشتازان و فرزانگان شایسته عبارتند از :

-        کوشش کن برای یاد گرفتن مطالب و چیزهای تازه و مفید و فهمیدن و درک آنها

-        کوشش کن برای بهتر انجام دادن خواسته های پدر ، مادر و بزرگترها

-        کوشش کن برای انجام کارهای خیر و مفید برای مردم و اجتماع

-        کوشش کن برای کسب موفقیتهای بیشتر در گروه و رسد

-        و ....

روش پیشتازان و فرزانگان جوینده ( دورة راهنمایی )

روش پیشتازان و فرزانگان جوینده ( دوره راهنمایی ) (( تلاش کن برای انجام کار نیک )) است .

-        پیشتازان و فرزانگان حداقل هر روز یک کار نیک انجام می دهند و سعی می کنند به هم نوعان و مردم نیازمند کمک و خدمت کنند .

-        کارهای نیک و خیر حتما نباید خیلی دشوار و مهم باشد بلکه مسئله اصلی این است که حتما حداقل روزی یک کار نیک انجام شود .

روش پیشتازان و فرزانگان سیار ( دورة متوسطه )

    انجام کار مفید برای دیگران بدون چشمداشت به دریافت مزد و بدون انتظار شنیدن پاسخی تشکر آمیز ، روش پیشتازان و فرزانگان سیار است . یکی از هدفهای اساسی تشکیلات دانش آموزی در این مرحله  ، درونی کردن و عادت دادن اعضاء به این روش است تا آن ها افرادی با تجربه و کامل شوند ، بطوری که مقام والای انسان بودن را درک کرده و ارزش خویشتن خدایی خویش را مقام خلیفه الهی روی زمین است ، بدانند .

    هم چنین نیروهای ارزشمند وجود خویش را که شعاعی از قدرت لایزال خالق هستی است ، بالاتر از مسائل مادی و کالاهای تجاری بدانند و همه کارها و تلاش های خود را صرفاً برای پول انجام ندهند  ، بلکه خدماتی را به نفع دیگران و برای رضای خداوند و رضایت خاطر خویش انجام دهند و مفید بودن برای دیگران برایشان لذت بخش باشد .

    مفاد سوگند ، قول و تعهد ، منش ها ، شعار و روش ، همه شوق خدمت به دیگران را ایجاد و تقویت می کند و تشکیلات پیشتازان و فرزانگان سازمان دانش آموزی نیز نیازمند کمک وهمکاری و خدمت کلیه اعضای آن می باشد .

    بنابراین  شایسته است تا اعضای تشکیلات دانش آموزی پیشتازان و فرزانگان  که از خدمات این سازمان برخوردار شده اند و دوره های آموزشی و خودسازی را طی کرده اند .به هر شکل ممکن به سازمان و تشکیلات خود کمک نمایند .

    بدیهی است یکی از بهترین نوع خدمت آنان ، کمک به مربیان گرو ها ، در ادارة گروه به عنوان یاور مربی می باشد .

 همچنین در سایر بخش های تشکیلات پیشتازان و فرزانگان نیز شرایط مناسبی برای خدمت اعضاء فراهم است تا تجارب خود را بکار بندند و اداره امور سازمان را برعهده گیرند .

 

منش ها :

منش های پیشتازان و فرزانگان شایسته

منش های پیشتازان و فرزانگان شایسته عبارتند از :

1- ادب و خوش خلقی    2 – راستی و درستی   3- یاری و مهربانی   4 – دوستی با طبیعت  

منش های پیشتازان و فرزانگان جوینده عبارتند از :

1- ادب و خوش خلقی    2 – راستی و درستی   3- یاری و مهربانی   4 – دوستی با طبیعت   5- دیانت و معنویت      6- نظم پذیری و قانون مداری   7- میهن دوستی   8- تلاش و صرفه جویی 

منش های پیشتازان و فرزانگان سیار

    پیشتازان و فرزانگان در دورة متوسطه دارای 12 منش می باشند که با  8 منش آن در مقاطع ابتدایی و راهنمایی آشنا شده اند . تأکید می گردد که در این دوره یک پیشتاز و فرزانه باید کلیه منش ها را بداند و خود را متصف به آنها نماید .

1- ادب و خوش خلقی    2 – راستی و درستی   3- یاری و مهربانی   4 – دوستی با طبیعت   5- دیانت و معنویت      6- نظم پذیری و قانون مداری   7- میهن دوستی   8- تلاش و صرفه جویی  9- شجاعت و دلیری     10 – عدل و انصاف  11- مسئولیت پذیری و مشارکت جویی   12- تدبیر و تفکر .

 

1- ادب و خوش خلقی :

    یک پیشتاز و فرزانه به بزرگترها احترام می گذارد و در همه حال ادب را  رعایت  می کند و با روش های پسندیده با دیگران نشست و برخاست می کند . او در گفتار و کردار بسیار مودب است و رعایت ادب و حیا را می نماید و از انجام کار و یا گفتن سخنی که موجب ملامت شود ، شدیدا پرهیز می کند .

2- راستی و درستی :

    پیشتازان و فرزانگان در راست گویی و درست کرداری نیز پیشتاز هستند . گفتارشان همیشه راست و صحیح و کردار و اعمالشان درست و دقیق است .

 

3- یاری و مهربانی:

    پیشتاز و فرزانه همیشه و همه روز سعی در انجام کارهای خوب دارد و خود را یاور و مددکار دیگران می داند و به اطرافیان و دوستان و حتی افرادی را هم که نمی شناسد اگر نیاز به کمک داشته باشند ، یاری می کند .

4- دوستی با طبیعت :

    پیشتاز و فرزانه همیشه دوستدار طبیعت می باشد و در حفظ و پاکیزگی محیط اطراف ، پارک ها ، جنگلها و کوهستان و ... کوشش می نماید .

5- دیانت و معنویت :

    یک پیشتاز و فرزانه در عین حالی که با نشاط ، پرشور و شاداب است ، اهل پاکی و پارسایی و دینداری است و برنامه زندگی خود را بر اساس خدا محوری و دین باوری بنا کرده و بر مبنای اصول الهی عمل می کند .

6- نظم پذیری و قانون مداری :

    یک پیشتاز و فرزانه باید در همه امور منظم بوده و انظباط را سرلوحه تمام کارهای خود قرار دهد . هم چنین در همه حال نسبت به رعایت قانون و قانون مداری اهتمام ورزد .

7- میهن دوستی :

    پیشتازان و فرزانگان چون از فرزندان با ایمان این آب و خاک هستند ، کشور و میهن اسلامی خود را دوست دارند و به آن عشق می ورزند و در جهت آبادانی و سرسبزی آن می کوشند و در حفظ و نگهداری آن جانبازی می کنند .

8- تلاش و صرفه جویی :

    تلاش و صرفه جویی یکی از کارهایی است که یک پیشتاز و فرزانه باید در همه امور خود در نظر داشته  و آن را رعایت نماید . پیشتاز و فرزانه می داند که صرفه جویی ، کم مصرف کردن نیست ، بلکه به معنی درست مصرف کردن می باشد .

9- شجاعت و دلیری :

    پیشتاز و فرزانه در برابر دشواریها ، حوادث سخت و ناملایمات شجاعانه می ایستد و محکم و استوار مقاومت می کند

10- عدل و انصاف :

    پیشتاز و فرزانه همیشه و در همه حال و برای همه کس عدالت را رعایت نموده و در رفتار و گفتارش منصفانه عمل می نماید ، چرا که همیشه خدا را در نظر داشته و خود را در محضر خدا می بیند . بنا براین رعایت عدل و انصاف را بر خود ضروری می داند .

11- مسئولیت پذیری و مشارکت جویی :

    پیشتاز و فرزانه همیشه در انجام وظایفی که به عهده اش می باشد ، احساس مسئولیت نموده و آن را به نحو احسن انجام می دهد ، چرا که او باید در تعهد و وظیفه شناسی ، الگوی مناسبی برای دیگران باشد و انجام این فعالیت ها را وظیفه انسانی خود می داند  و در اموری که مربوط به ایشان می باشد ، مشارکت می نماید .

12- تدبیر و تفکر :

    پیشتاز و فرزانه در انجام همه امور اندیشه نموده و با برنامه ریزی عمل خواهد کرد .

 

علامت پیشتازان و فرزانگان

پیشتازان وفرزانگان  مطابق شکلهای زیر علامت می دهند :

 

 در حالی که کف دست راست رو به جلو قراردارد ، سه انگشت وسط کنار هم و بطور ایستاده و انگشت شست روی ناخن  انگشت کوچک قرار گرفته است .

نکته 1 : در پیشتازان بازو در امتداد شانه و ساعد و آرنج نیز  عمود  بر آن می باشد ( یعنی بین بازو و ساعد زاویة 90 درجه درست می شود ) ، اما در فرزانگان ساعد و بازو در کنار بدن قرار می گیرد .

 

شرح و تفسیر علامت :

در علامت پیشتازان و فرزانگان قرار گرفتن انگشتان به شکل مورد نظر علل خاصی دارد که عبارتند از :

سه انگشت وسط نشانه سه جزء قول و سوگند  و میثاق می باشد و یادآور تعهد اعضای سازمان به مفاد آن است .

خاطر نشان می گردد که این سه جزء در نشان و آرم سازمان نیز به صورن نمادین وجود دارد .

انگشت شست که روی ناخن انگشت کوچک قرار گرفته ، کنایه از روحیه حمایت بزرگترها  از  کوچکترها و قوی از ضعیف است و همچنین به معنی اطاعت پذیری  کوچکترها از بزرگترها می باشد .

 

موارد استفاده از علامت :

پیشتازان و فرزانگان عضو تشکیلات دانش آموزی سازمان در مواقع ذیل علامت می دهند :

1-      هنگام ادای قول ، سوگند و سوگند پرچم .

2-      هنگام کسب اجازه از مقامات بالاتر سازمان و مربی و سردسته و سرتیم برای صحبت کردن .

3-      هنگام معرفی خود به دیگر اعضای تشکیلات .

4-      هنگام معرفی خود به سایر اعضای تشکیلات ، نوجوانان و جوانان کشورهای دیگر (این علامت بین المللی است )

5-   برای دعوت به سکوت و جلب توجه حضار در جلسات (چنانچه متوجه شدیم که مربی سردسته ، سرتیم یا یکی از مسئولین علامت می دهد ، ما نیز باید بلافاصله علامت داده و سکوت کنیم و منتظر دستورهایی که داده می شود باشیم .

سلام پیشتازان و فرزانگان

پیشتازان و فرزانگان به روش ذیل سلام می دهند :

    انگشتان دست راست را به حالت علامت گرفته و دست را با سرعت و نرمی از مقابل بدن بالا آورده و طرف راست پیشانی قرار می دهند ، بطوریکه نوک انگشتان در کنار ابروی چشم راست و کف دست با زاویه 45 درجه به طرف جلو قرار گیرد و سپس با سرعت و نرمی دست را پایین آورده  و کنار بدن می چسبانند .

    در تمام این مرحل ، دست چپ بصورت مشت شده بطوریکه انگشت شست روی خط دوخت شلوار قرار دارد به سمت چپ بدن چسبیده است .

    هنگام سلام دادن باید بازو و بدن زاویه قائمه و ساعد و آرنج با بازو زاویه 45 درجه بسازند .

سلام پیشتازان و فرزانگان اگر خوب و صحیح و سریع انجام گردد ، بسیار خوشایند و زیبا خواهد بود و موجب جلب محبت و صمیمیت در مخاطبِ سلام می شود .

 

اعضای تشکیلات پیشتازان و فرزانگان چه وقت سلام می دهند ؟

در موارد ذیل سلام سازمانی (تشکیلاتی ) داده می شود :

1-      برای ادای احترام به پرچم مقدس جمهوری اسلامی ایران

2-      برای ادای احترام به رهبر معظم انقلاب اسلامی

3-      برای ادای احترام  به ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران

4-      برای ادای احترام  به مسئولین رده های مختلف تشکیلاتی

5-      هنگام مواجهه با مربی گروه ، معاون گروه ، سردسته و سرتیم

6-      هنگام جدا شدن از  مربی گروه ، معاون گروه ، سردسته و سرتیم

7-      برای اظهار ادب و احترام به سایر اعضاء که به منزله احوالپرسی نیز می باشد .

 

یادآوری

1-      سلام دادن پیشتازان و فرزانگان در همه مقاطع تحصیلی یکسان است .

2-      سلام تشکیلاتی در هنگامی داده می شود که فرد ، ملبس به لباس فرم تشکیلات باشد .

دست دادن پیشتازان و فرزانگان

    هرگاه دو نفر پیشتاز یا فرزانه با هم روبرو می شوند پس از سلام ، انگشتان دست راست را به حالت علامت درآورده ، دست یکدیگر را می گیرند و با محبت می فشارند .

    در هنگام دست دادن ، 3   انگشت وسط ، کنار هم و انگشت کوچک و انگشت شست در کنار انگشت کوچک و انگشت  شست  نفر مقابل  قرار می گیرد .

 مربیان سایر مسئولین سازمان و تشکیلات پیشتازان و فرزانگان نیز وقتی به هم می رسند و همدیگر را ملاقات می کنند ، به همین طریق با هم دست می دهند .

سلام دادن نیز در همه مقاطع تحصیلی به همین شیوه است .

علت دست دادن به روش پیشتازان و فرزانگان

علت استفاده از این طریقه دست دادن که با دست دادن افراد معمولی تفاوت دارد این است که اعضای سازمان و تشکیلات ، هنگام دست دادن به خاطر آورند که عضو سازمان بزرگ و گسترده ای هستند که بر سه محور قول و سوگند و میثاق متعهد شده اند .

لباس و علائم آن

    لباس پیشتازان از پیراهن ، شلوار، کلاه ، کفش ،دستمال گردن   و     لباس فرزانگان از مانتو ، شلوار ، مقنعه و کفش و دستمال گردن   تشکیل شده است .

    روی لباس هر پیشتاز یا فرزانه علائم و نشان هایی دوخته و نصب می شود که نشان دهندة مرحله آموزش و گذشت سنوات عضویتی است .

 

 

 

 

 

 

 

               یا علی مدد حیدر