جهت یابی

جهت یابی با توجه به شرایط محیطی در یک موقعیت بقاء باید خیلی خوش شانس باشید که دارای یک نقشه و قطب نما هستید.اگر این دو را داشته باشید احتمال اینکه بتوانید خود را به محل امن و کمک برسانید بسیار بالا است.روشهای زیادی وجود دارد که از طریق آن می توانید با استفاده از ابزار موجود جهتها را تشخیص دهید.

*** استفاده از خورشید و سایه (1)

رابطۀ بین زمین و خورشید در تشخیص جهتها در روی زمین به ما کمک می کند . خورشید همواره از شرق طلوع کرده و در غرب غروب می کند،ولی نه دقیقاً از شرق به غرب زیرا کمی تغییرات فصلی نیز دارد.سایه ها در خلاف خورشید حرکت می کنند ،در نیمکره شمالی آنها از غرب به شرق حرکت می کنند و در ظهر رو به شمال خواهند بود و در نیمکره جنوبی سایه ها در ظهر نشان دهند جنوب می باشند با این تمرین می توانید با استفاده از سایه ها هر دو جهت را در ساعتی از روز تشخیص دهید . روشهایی که از سایه برای تخمین جهت ها استفاده می کنند ، روش رأس سایه و ساعت می باشند.

*** روش رأس سایه....

در این روش اول یک چوب پیدا کنید که یک متر طول داشته باشد و یک محل بدون علف پیدا کنید به طوری که چوب سایه ای صاف و معین داشته باشد این روش ساده و دقیق شامل 4 مرحله می باشد..

مرحله 1 :: چوب را درون زمین فرو کنید به طوری که سایه ای مشخص ایجاد کند ، رأس سایه را با یک سنگ و شاخه کوچک و یا چیز دیگری مشخص کنید . این علامت اول سایه در نیم کره شمالی زمین رو به غرب می باشد.

مرحله 2:: 10 تا 15 دقیقه صبر کنید تا رأس سایه چند سانتی متر جا به جا شود ،جای جدید رأس سایه را به همان صورت قبل مشخص کنید، این علامت رو به شرق می باشد.

مرحله 3:: یک خط بین دو علامت بکشید تا جهت تقریبی شرق ، غرب را مشخص کنید.

مرحله 4:: طوری بایستید که علامت غرب کنار پای چپ و علامت دوم کنار پای راست شما باشد در این صورت شما رو به شمال خواهید بود.این روش در سراسر زمین در نیمکره شمالی صحیح می باشد.

*** استفاده از خورشید و سایه ها (2)

روش دیگری که دقیق تر می باشد ولی وقت بیشتری می گیرد به این صورت است که چوب سایه خود را بنا کرده و علامت اول را در صبح مشخص کنید .در نیمروز کم شده و نا پدید می شود و در بعد از ظهر سایه بزرگتر شده تا جایی که به انتهای چوب سایه می رسد علامت دوم را اینجا بزنید . بین این دو علامت یک خط بکشید تا جهت شرق ، غرب دقیق را تعیین کنید.مثل روش زیر.....

1- نوک سایه را علامت بزنید.

2- محل جدید سایه را علامت بزنید و بین دو علامت را یک خط بکشید.

3- طوری بایستید که علامت اول کنار پای چپ و علامت دوم کنار پای راست شما باشد.حال شما رو به شمال ایستاده اید.

***روش ساعت...می توان با استفاده از یک ساعت عقربه ای جهت را تشخیص داد.جهت واقعی به شرطی که از زمان محلی استفاده کنید ، درست تشخیص داده خواهد شد. البته بدون احتساب تغییر ساعت فصلی به یاد داشته باشید که هر چقدر از خط استوار دور تر باشید اینروش دقیق تر خواهد بود. اگر فقط یک ساعت دیجیتال دارید شکل یک ساعت عقربه ای را با زمان جاری روی یک کاغذ بکشید و از آن برای تشخیص جهت اشتفاده کنید می توانید برای اینکه دقیق تر جهت را بخوانید شکل ساعت را روی زمین بکشید و یا ساعت خود را روی زمین قرار دهید.

**در نیمکره شمالی ساعت را افقی بگیرید به طوری که عقربه ساعت (عقربه کوچک) رو به خورشیدباشد.نیمساز زاویه بین عقربه به ساعت و ساعت 12 خط جنوب _شمال می باشد . اگر در مورد اینکه کدام سر خط رو به شمال است شک دارید به یاد داشته باشید که خورشید از شرق طلوع می کند و در غربغروب می کند و در ظهر رو به شمال است . خورشید قبل از ظهر در شرق و بعد از ظهردر غرب می باشد.

**نکته:: اگر ساعت شما بر اساس ساعت فصلی می باشد نیمساز زاویه عقریه ساعت و ساعت 1 را برای تشخیص خط شمال- جنوب استفاده کنید.

**در نیمکره جنوبی نشانه ساعت 12 را رو به خورشید گرفته نیمساز بین 12 و عقربه ساعت خط شمال- جنوب است .

*** روش دیگر:: روش ساعت 24 ساعته است.ساعت منطقه را بر مبنای 24 ساعت محاسبه کرده و آن را بر 2 تقسیم کنید.فرض کنید که نتیجه الان نشان دهنده عقربه ساعت است. در نیمکره شمالی این عقربه را رو به خورشید بگیرید . حال 12 نشان دهنده شمال است. برای مثال فرض کنید حالا ساعت 1400 یا 14000 می باشد .ابتدادو نقطه را حذف می کنیم پس 1400 را داریم حال 1400 را بر 2 تقسیم می کنیم که جواب 700است که نشان دهنده ساعت 7 است با افقی گرفتن ساعت و قرار دادن عدد 7 رو به خورشید 12 جهت شمال خواهد بود . در نیمکره جنوبی 12 را رو به خورشید بگیرید و ساعت بدست آمده از تقسیم جهت جنوب خواهد بود.

*** استفاده از ماه...

از آنجایی که ماه از خود هیچ نوری ندارد ما فقط می توانیم زمانی که نور خورشید را باز تابش می کند آن را ببینیم همان طور که ماه در دوره 28 روزه خود گرد زمین می گردد شکل نور باز تابش شده با توجه به مکان آن متفاوت خواهد بود. هنگامی که ماه در جهت مقابل تابش خورشید به زمین باشد دیده نمی شود و هنگامی که از کنار سایه زمین حرکت می کند شروع به باز تابش نوراز سمت راست خود کرده و به ماه کامل تبدیل شده و سپس شروع به هلالی شدن مجدد می کند تا به صورت هلال نقره ای در سمت چپ دیده شود ، می توان از این اطلاعات برای جهت یابی استفاده کرد.

*ماه قبل از غروب خورشید طلوع می کند .سمت روشن آن غرب است و اگر ماه بعد از نیمه شب طلوع کرد جهت روشن آن شرق می باشد ،این مشاهده باعث می شود جهتکلی شرق - غرب را در طول شب پیدا کنیم.

*مکان شما در نیمکره شمالی و یا جنوبی تعیین کننده صورت فلکی می باشد که از آن برای پیدا کردن جهت ها استفاده خواهید کرد این آسمان ها در ذیل توضیح داده شده اند.