آشنایی با نحوه بستن گره و جوب بندی به اعضای تشکیلات
مقدمه
یکی از فعالیتهای مفید و قابل فراگیری برای پیشتازان و فرزانگان گره زنی است . برای گره زنی ابتدا باید طناب گره زدن را آموخت و با نام انواع گره ها نیز آشنا شد . این کار نیاز به تمرین فراوان دارد و اگر با چشم بسته نیز گره زنی انجام شود موجب می گردد تا فرد در فضاهای تاریک نیز بتواند گره بزند .
پیشتازان و فرزانگان باید خوب به شکل انواع گره ها نگاه کنند و با کمک مربی طرز گره زدن را یاد بگیرند و در منزل نیز با کمک بزرگترهای خود تمرین کنند .
گره معمولی
این نوع گره جزو ساده ترین گره هاست و همه افراد آن ها را می شناسند و طرز بستن آن نیز در شکل مشخص است .
موارد استفاده :
برای بستن سر طناب ، برای جلوگیری از رد شدن طناب از سوراخ ها ، حلقه فلزی ، حلقه طناب ، قرقره ، چوب پرچم و ... ، هر چند برای پرچم گره هشت مناسب تر است .
گره مربع
برای بستن این گره ، دو گره معمولی را عکس هم می بندیم و یا به عبارت ساده تر یک گره معمولی بسته ، سر رویی طناب را رو ، سر زیرین طناب را زیر قرار داده و گره معمولی دیگری می بندیم .
موارد استفاده :
بستن سر دو طناب یا دو نوار بسته بندی ها ، مهم ترین مورد استفاده از این گره در بانداژ ها ست که به خاطر آسان باز شدن و پهن بودن این گره از آن برای این منظور استفاده می شود .
گره یک خفت
طریقه بستن : برای بستن گره یک خفت مانند شکل بید عمل کرد .
موارد استفاده :
برای بستن بند کفش به کار می رود .
گره دو خفت
برای بستن این گره سر آزاد طناب را دور میخ پیچیده و بعد از رد کردن از روی خود طناب و تشکیل حلقه از زیر ، داخل حلقه کرده و عین عمل را دوباره تکرار کرده و سپس می کشیم تا محکم شود .
موارد استفاده :
بستن چادر به میخ ها و چوب بندی ها
گره حلقه ( خرگوشی )
برای بستن این نوع از گره بعد از تشکیل یک حلقه ، سر آزاد طناب را از زیر ، داخل حلقه می کنیم . سپس هلال های زیر حلقه را نگهداشته و انتهای ثابت طناب را می کشیم .
موارد استفاده :
از این گره برای آویختن اجسام از نقاط بالاتر ، کشیدن آب از چاه ، بستن سر حیوانات و در کوه نوردی ، صخره نوردی و دریا نوردی استفاده می شود .
گره هشت
برای بستن این نوع از گره با سر آزاد طناب حلقه تشکیل داده و بعد از گذشتن از زیر حلقه مجددا از رو وارد کرده و طناب را آنقدر می کشیم تا محکم شود .
موارد استفاده :
بستن طناب روی قرقره ، میله پرچم ، بستن چوب ها به همدیگر بطور موازی و چوب بندی ها .
گره شکافدار
سر آزاد طناب را به دور میله پیچیده و سپس ازداخل حلقه رد کرده و این عمل را دوباره تکرار می کنیم .
موارد استفاده :
بستن طناب پرچم به میله پرچم و چوب بندی ها
گره دزد و اسب
در گذشته اکثر دزدان که سوار بر اسب به دزدی می رفتند پس از سرقت در یکی از نقاط خارج از شهر یا در لابه لای صخره های کوهستانی مخفی می شدند ، چون دائما به این فکر بودند که مبادا از طرف پلیس تعقیب شوند .
آن ها معمولا هنگام استراحت ، اسب خود را با گره مخصوصی به درختان می بستند به طوری که یک سر طناب که به گردن اسب بود به هیچ وجه باز نمی شد و سر دیگر که در دست خودشان بود با مختصر حرکتی باز می شد .
آن ها با استفاده از این گره می توانستند اسب خود را محکم به درخت ببندند و خودشان در موقع لزوم بر اسب پریده و با یک فشار کوچک به قسمت کوتاه طناب فرارکنند و به انتظار بازگرداندن به دام نیفتند . به همین دلیل این گره به نام (گره دزد و اسب ) معروف شده است .
برای بستن این گره یک سر طناب را به اندازه دو تا سه متر دولا کرده و به دور چوبی که مایلید به آن گره بزنید بیاندازید .
سپس با حلقه ای که از دولا کردن طناب ایجاد شده با قسمت بلند طناب یک گره خفت معمولی بزنید .
آن وقت از حلقه مجددی که در نتیجه گره خفت به وجود آمده با قسمت طناب کوتاه یک گره خفت معمولی دیگر بزنید .
اگر قسمت بلند طناب را بکشید گره باز نمی شود ولی با مختصر فشاری که از طرف قسمت کوتاه طناب وارد شود ، گره باز خواهد شد .
از این گره در بسیاری از موارد که لازم است یک سر طناب مقید و یک سر آن آزاد باشد ، استفاده می گردد .
گره بارکش
یک سر طناب را دولا کرده و چند بار دور خودش بپیچانید و سپس از میان حلقه ای که ایجاد شده بگذرانید.
موارد استفاده از گره مذکور در حمل بار می باشد .
گره بشکه کش
برای بستن این گره ، طناب را از زیر جسم رد کرده ، و در بالای آن گره معمولی زده ، گره معمولی را باز نموده بطوریکه در طرفین جسم قرار گیرد ، سپس دو سر طناب را در بالای جسم ، گره مربع می زنیم .
موارد استفاده :
در کشیدن بشکه و اجسام شبیه آن از پستی به بلندی و برعکس .
گره کنده کش
برای بستن این گره ، یک سر طناب را از زیر جسم رد کرده و دور آن تشکیل هلال می دهیم ( یک دوم محیط جسم ) سپس همان سر را دور خودش می پیچیم و انتهای ثابت را داخل این حلقه کرده ، محکم می کنیم .
موارد استفاده :
در کشیدن الوار و اجسام شبیه آن از پستی به بلندی و به عکس .
گره طناب کلفت
برای گره زدن کافی است مطابق (شکل 1 ) سر طناب (الف) و ( ب) را به صورت حلقه درآورده و سر طناب (ج) و (د ) را مانند شکل (2) از زیر نقاط (ه) و ( و ) و روی نقطه (ز) و زیر نقطه (ح) رد کرده و مطابق شکل (3) ازروی نقطه (ط) و زیر نقطه (ی) و روی نقطه (ک) بگذرانید .
طناب
طناب یکی از وسایل لازم و ضروری برای کار می باشد که باید در به کار بردن آن دقت کرد . زدن گره ها و بستن چوب ها یک امر بسیار مهمی است و مختصری تعلل و یا کوتاهی ممکن است برای فرد ایجاد زحمت و برای دیگران مشکل های فراوانی به بار آورد . همیشه باید به استحکام اشیایی که به کار می رود توجه داشت . طناب هایی که در کشور ما تولید می شود پنبه ای ، کنفی ، پشمی و پلاستیکی هستند . طناب های پشمی زیاد زبر و خشن نیستند . ولی استحکام زیادی هم ندارند . برای کارهای پل سازی و برج سازی طناب های محکم پنبه ای مناسب است .
پیچش لایه های طناب را دور هم دیگر (تاب طناب) گویند .
برای این که راه اصلی تاب طناب را بدانید یک طرف آن را در دست گرفته و به آن نگاه کنید . در اکثر طناب ها مشاهده خواهید کرد که لایه های طناب از طرف دست چپ و از پایین شروع شده و به طرف دست راست و بالا ختم می شوند ، در این صورت طناب را ( چپ گرد ) گویند .
مواظبت از طناب
طناب احتیاج به مواظبت دقیق دارد . گاهی اوقات بازرسی تمام طناب ضروری است .
1- در روی طناب ، قسمت های فرسوده شده و الیاف های رفته را باز بینی نمایید .
2- لایه های داخلی را توسط پیچاندن طناب در عکس جهت تاب آن بازرسی کرده و این عمل را در چند جای طناب تکرار کنید . هر گاه لایه های طناب درخشان و رنگ خود را حفظ کرده باشند و روی آن ها لکه هایی مشاهده نشود ، قدرت طناب به مقدار خیلی زیاد از بین نرفته است .
3- از یکی از لایه های طناب ، تکه نخی بیرون آورده و آن را با دست پاره کنید . اگر بدون کوشش زیاد پاره شد ، طناب مطمئن نیست .
بطور کلی طنابی که نرم و قابلیت ارتجاع و کشش خود را از دست داده و قدرت انحنای آن زیاد شده باشد و یا این که لایه های آن خشک و شکننده می شود ، اطمینان بخش نخواهد بود و چنانچه آن طناب از نظر کار شما ضروری است آن را تعویض نمایید . به خصوص که آن را به دفعات در ساختمان چوب بندی های اصلی پل و یا برج به کار برده باشید
برای آن که از گره خوردن و پیچش بیهوده طناب جلوگیری شود ، حلقه طناب را روی زمین بگذارید و کم کم طناب را باز کنید .
هر گاه طناب تازه آن چنان پیچ و خم دارد که نمی توان به راحتی آن را به کار برد می توان آن را روی زمین به عقب و جلو کشاند . وقتی کار شما با طناب تمام شده آن را در جهت تاب خودش حلقه نموده و در جای خشکی به حالت آویزان قرار دهید .
در صورتی که حلقه طناب را در محل مرطوبی بگذارید پس از مدت کوتاهی روی آن لکه هایی پدیدار می شود که موجب پوسیدگی و پاره شدن طناب می گردد . طناب های خیس شده را روی نردبان یا تیر بلندی آویزان کنید تا خشک و قابل حلقه کردن بشوند . در لایه های طناب هایی که در کوه نوردی به کار می رود یک نخ قرمز رنگ وجود دارد که تضمین کننده استحکام طناب می باشد و تا موقعی که این رشته باریک کم رنگ و پاره نشده ، قابل اطمینان کامل خواهد بود .
بستن سر طناب
منظور از این کار اینست که سر طنابی که چیده یا بریده شده است ، ریشه نشده و لایه های تاب خورده طناب از هم باز نشوند . برای این کار ابتدا ریسمان نازک و محکمی را دولا کرده و به فاصله چند سانتی متر از سر طناب مطابق شکل (1) نگاه داشته و بقیه ریسمان را به دور طناب کلفت و به دور خودش که دولا روی طناب قرار گرفته ، متوالیا می پیچانیم تا مطابق شکل (2) به نقطه (ب) برسد . آنگاه انتهای ریسمان را از داخل هلال (ب) به طرف داخل کشیده تا محکم شود .
اینک قسمت اضافه ریسمان ها را از طرفین قطع می کنیم و سر طناب بدین ترتیب محفوظ مانده و ریشه ریشه نمی شود .
این روش برای اتصال و بافتن دو سر طناب به یکدیگر است به طوری که گره برجسته ای میان طناب ظاهر نشود .
چوب بندی مایل
طریقه دیگری که بوسیله آن می توان دو چوب مایل را بر هم بست ، چوب بندی مایل است .
این گره با یک گره کنده کش که به دو سر هر چوب بسته می شود ، آغاز و پس از این که چندین بار طناب به دور هر دو چوب که یکدیگر را به طور مایل قطع می کنند ، در یک جهت پیچیده شده ، همین عمل در جهت مخالف تکرار می گردد . سپس انتهای طناب را برای مهار کردن به دور طناب هایی که بین دو چوب پیچیده شده ، چندین بار گردش داده و با گره شکافدار کار بستن را خاتمه دهید .
اگر از روی اصول و با به کار بردن ابزار خوب (چوب و طناب ) چوب بندی را انجام دهید ، هر چه بسازید خوب و با دوام و قابل استفاده خواهد بود . دقت کنید در ساختمان های برج ها ، وسایل حمل کننده ، پل ها ، قایق و سایر موارد استفاده از چوب بندی ، گره عامل مهمی در خوبی یا بدی کار شما خواهد بود .
چوب بندی موازی
دو چوب را همانطور که در شکل مشاهده می کنید روی زمین قرار داده و با یک گره شکافدار که به یکی از چوب ها می زنید ، چوب بندی موازی را آغاز کنید . سپس 8 تا 10 دور طناب را به نرمی ولی کمی شل به دور هر دو چوب بپیچانید .
آن گاه برای مهار کردن آن ها طناب را دو تا سه دور از میان دو چوب بگذرانید و با یک گره شکافدار که به یکی از چوب ها می زنید کا را پایان بخشید .
اگر خواستید سه چوب را به طور موازی به هم ببندید از همین رویه استفاده کنید . فقط به خاطر داشته باشید که گره شکافدار آخری را روی چوب آخر بزنید .
گره گاروت
گره گاروت برای بستن دو الوار به هم به کار می رود . این گره توسط یک اهرم محکم می شود . برای استفاده از گره گاروت دو سر طناب کلفت کوتاهی را به هم ببافید . آن گاه حلقه طناب را زیر الوار ها قرار داده و از داخل دو سر حلقه آن چوب نسبتا محکمی را رد کرده و مانند چوب را چندین بار به دور خودش بچرخانید تا طناب در نهایت سفتی و محکمی الوار ها را در برگیرد . برای این که چوب در جهت مخالف خود حرکت نکند سر دیگر آن را یک طناب نازک تر به الواری که مانع حرکت مخالفش است ، ببندید .
مهار
اشیایی که در نتیجه فشار زیاد تعادل خود را از دست می دهند به وسیله مهار یا مهار ها حفظ می شوند . به عبارت دیگر اشیایی که نمی توانند تعادل خود را در حالتی مخصوص حفظ نمایند ، مهار می شوند . برای درک مطلب ، یک چادر اردویی را مثال می زنیم که اگر از همه طرف به وسیله میخ ها مهار نشود برپا نمی ایستد و سقوط می کند .
در عملیات برج سازی و پل سازی نیز اگر شما بتوانید مهار طبیعی مانند درخت یا یک سنگ یزرگ برای بستن طنابی که فشار زیادی به آن وارد می آید بیابید از گرفتاری زیادی خلاصی خواهید یافت وگرنه باید مهارهای غیر طبیعی برپا سازید .
بستن دو چوب
به وسیله طناب می توان دو یا چند چوب را محکم به هم بست . با دانستن این نوع بستن ها می توان وسایلی مانند سه پایه ، میز ، صندلی ، میز ناهار خوری ، ارابه ، قایق ، انواع پل ها و برج ها را به شکل ساده و قابل استفاده با چوب و طناب ساخت .
برای بستن چوب هایی که یکدیگر را به طور مایل قطع می کنند از چوب بندی مایل استفاده کنید که با گره کنده کش شروع و با گره شکافدار ختم می شود . برای بستن دو الوار کلفت به هم از گره گاروت استفاده می شود . این گره توسط پل اهرم محکم می شود .
چوب بندی عمودی
ابتدا یک گره شکافدار در محل تقاطع دو چوب البته به دور چوبی که به طور عمودی روبروی شما قرار گرفته ، ببندید. برای اینکه گره شما کاملا زیبا و صحیح زده شود انتهای کوتاه طناب را به دور اصلی بپیچانید طناب را از روی چوبی که به طور افقی در مقابل شما قرار گرفته عبور داده و از زیر چوب عمودی و روی چوب افقی و مجددا از زیر چوب عمودی رد کرده و مطابق چندین مرتبه همین اعمال را تکرار و کوشش کنید که طناب در هر پیچش محکم کشیده شود .
آن گاه مطابق سه تا چهار بار طناب را بین دو چوب افقی و عمودی بگردانید تا گره شما به خوبی مهار شود . در پایان با گره شکافدار کار بستن را خاتمه دهید .